Το δυστύχημα στον Κόλπο του Μεξικού, οι οικολογικές επιπτώσεις και τι μπορούμε εμείς να κάνουμε

Η ζημιά που προκλήθηκε από το δυστύχημα στην εξέδρα άντλησης πετρελαίου «Deepwater Horizon» της BP στον Κόλπο του Μεξικού στις 20 Απρίλη 2010, που κόστισε 11 ανθρώπινες ζωές, και μια ανεξέλεγκτη διαρροή πετρελαίου, αποτελεί τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή που προκλήθηκε από ατύχημα σε πετρελαιοπηγή μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, στην περιοχή έχουν διαρρεύσει περί τα 780 εκατ. λίτρα (4,9 εκατ. βαρέλια) αργού πετρελαίου, εκ των οποίων μόλις 127 εκατ. λίτρα έχουν συλλεχθεί προτού τοποθετηθεί, στα μέσα Ιουλίου, το κάλυμμα στη γεώτρηση. Από το ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου Exxon Valdez στην Αλάσκα, το 1989, η ποσότητα που είχε μολύνει τότε την ακτογραμμή της περιοχής ανερχόταν σε 41 εκατ. λίτρα αργού πετρελαίου.
     Από χθές η πίεση της πετρελαιοπηγής συγκρατείται πλέον από την υδροστατική πίεση των διοχετευθέντων υλικών, αυτό που ήταν δηλαδή και «ο επιθυμητός στόχος της επιχείρησης», σύμφωνα με ανακοίνωση του πετρελαϊκού ομίλου. Η διαδικασία «στατικής παύσης» συνίσταται στην έγχυση υγρών και στερεών υλικών στην πετρελαιοπηγή πριν από το οριστικό της σφράγισμα με σκυρόδεμα.
     «Η οπή της ΒΡ έκλεισε, αλλά η κηλίδα παραμένει» είναι ο τίτλος του Βήματος σήμερα. Η άνω εκτίμηση έχει και σαφείς οικονομικές επιπτώσεις. Με βάση τα νέα δεδομένα, η ΒΡ αντιμετωπίζει πλέον ένα ομοσπονδιακό πρόστιμο που ανέρχεται σε 1.100 δολάρια το βαρέλι, αν αποδειχθεί πως επρόκειτο για καθαρά «τεχνικό» ατύχημα, ή σε 4.300 δολάρια το βαρέλι, αν διαπιστωθεί ότι η διαρροή ήταν αποτέλεσμα ανθρώπινου λάθους. Η ΒΡ θα υποχρεωθεί δηλαδή να πληρώσει στο αμερικανικό κράτος είτε 4,5 δισ. δολάρια, είτε 17,6 δισ. δολάρια. Και αυτό, ξεχωριστά από τη βροχή αγωγών που έχει ήδη ξεκινήσει, με ενάγοντες συγγενείς θυμάτων και επιχειρηματίες της περιοχής που υπέστησαν τεράστιες ζημιές (βλέπε διάγραμμα).

     Το ερώτημα που τίθεται είναι, άν τα χρηματικά ποσά αποζημίωσης, τόσο απέναντι στο κράτος, όσο και στους ιδιώτες, μπορούν να αντισταθμήσουν το ατίμητο της καταστροφής στο οικοσύστημα των πληγέντων περιοχών του κόλπου. Υπάρχουν πολλά αγαθά, μεταξύ αυτών το φυσικό περιβάλλον και η βιοποικιλότητα, που έστω κι αν μπορούν να αξιολογηθούν οικονομετρικά, δεν μπορούν να επανορθωθούν ούτε να επαναστραφούν με όποιου είδους οικονομικές χορηγήσεις ...

     Σημαντικό δε είναι που ο άνθρωπος, στην μανία του να μετατρέψει όλους τους αποδοτικούς πόρους που παρέχει η φύση για υπεύθυνη εκμετάλλευση και χρήση, κάνει όλο και πιό ριψοκίνδυνες προσπάθειες να εμποροποιήσει π.χ. τα πετρέλαια που βρίσκονται στα βάθη των ωκεανών, χωρίς να έχει λάβει τα ανάλογα μέτρα αντιμετώπισης ατυχημάτων ή μείωσης του ρίσκου επικείμενων καταστροφών, όπως οδυνηρά έδειξε το ατύχημα στον Κόλπο του Μεξικού.
     Τέτοιου είδους κατακυρίευση της φύσης από τον άνθρωπο δεν ήταν στο σχέδιο του Θεού: «Και ο Κύριος ο Θεός πήρε τον άνθρωπο, και τον έβαλε στον παράδεισο της Εδέμ για να τον εργάζεται, και να τον φυλάττει.» (Γεν. 2,15). Ο Θεός έθεσε δηλαδή φύλακα τον άνθρωπο στον κήπο της Εδέμ και όχι καταστροφέα [1]. 
     Ενδιαφέροντα στοιχεία για μια υπέθυνη αντιμετώπιση της οικολογικής καταστροφής στον Κόλπο του Μεξικού μπορεί κανείς να αποκομίσει από την ιστοσελίδα του Ευαγγελικού Περιβαλλοντικού Δικτύου. Μερικές από τις προτάσεις του [2] σχετικά με το τι μπορούμε να κάνουμε ως πολίτες είναι οι εξής:

• Να χρησιμοποιούμε τις δημόσιες συγκοινωνίες 
• Η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για κάποιον που θέλει να μειώσει την εθνική μας εξάρτηση από το πετρέλαιο. Αυτό επίσης βοηθάει στο να μειωθεί η συμφόρηση στους δρόμους (που είναι τόσο ενοχλητική όσο και αναποτελεσματική). Μ΄αυτό τον τρόπο μια οικογένεια που χρησιμοποιεί δύο αυτοκίνητα και τα μειώνει σε ένα μπορεί να γλιτώσει έξοδα πάνω από € 6.000 το χρόνο.
• Να αγοράζουμε όχημα που έχει καλύτερη εξοικονόμιση σε καύσιμα. Όταν αγοράσουμε το επόμενο όχημά μας, επιλέγουμε το πιό αποδοτικό σε κατανάλωση που να ταιριάζει στις ανάγκες μας.
• Να οδηγούμε οικονομικά 
• Ακόμη και αν τα μέσα μαζικής μεταφοράς δεν είναι διαθέσιμα προς το παρόν, ή εάν σήμερα δεν είμαστε σε θέση να αγοράσουμε ένα πιο οικονομικό σε κάυσιμα όχημα, υπάρχουν τουλάχιστον άλλες 9 επιλογές που μπορούμε να κάνουμε. 
• Μπορούμε να συμβάλουμε στη μεγιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των οχημάτων μας: (1) Να διατηρούμε τα λάστιχα φουσκωμένα (βελτιώνει την κατανάλωση κατα περίπου 3%). (2) Να αντικαταστούμε τακτικά το φίλτρο αέρα (μέχρι και 10% βελτίωση. (3) Να διατηρούμε το όχημά μας σε καλή τεχνική κατάσταση (βελτίωση από 4 έως 40%). Η προσπάθεια συντήρησης του οχήματός μας μπορεί να μειώσει τα καύσιμα μας έως και ένα τόνο CO2 (πάνω από € 250) ετησίως. (4) Πάμε στη δουλειά συντονίζοντας με συναδέλφους τη χρήση ενός αυτοκινήτου αντί για 2-4 (το ονομαζόμενο «carpooling»). (5) Συντονίζουμε τις διαδρομές μας κάνοντας λιγότερα ταξίδια. (6) Περπατάμε ή χρησιμοποιούμε το ποδήλατο αφήνοντας το αυτοκίνητο στο σπίτι. (7) Χρησιμοποιούμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς όσο το δυνατόν.
• Επίσης, βελτιώνοντας τον τρόπο οδήγησής μας μπορούμε να αυξήσουμε την οικονομία καυσίμων: (8) Αφαιρούμε κάθε επιπλέον βάρος από το όχημά μας. (9) Οδηγούμε ομαλά, δηλαδή αποφεύγοντας επιθετικές επιταχύνσεις και φρεναρίσματα, διατηρώντας μια σταθερή ταχύτητα (εξοικονόμηση 5% στην πόλη και 33% στην εθνική οδό).

Πηγές:

[1] Κωνσταντίνος Αποστόλου, «Οικολογία και Χριστιανισμός»,  http://www.cbc.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=158&Itemid=31

[2] Responding to the Gulf Spill, http://www.creationcare.org/blank.php?id=53